SÁNG THẾ CHƯƠNG MỘT - THỰC PHẨM (Phần 02)

Ở phần a nhỏ trong bài trước, nội dung đã trình bày về tình trạng thánh và công chính của Adam ở trong Eden khi được sáng tạo. Trong tình trạng đó : Thân thể và tinh thần Adam được Thiên-Chúa sáng tạo hoàn toàn tốt đẹp để chuẩn bị cho ông bước vào sự sống đời đời. Kinh thánh đã dùng hình ảnh thực phẩm : “ngũ cốc và trái cây” làm biểu tượng cho tình trạng đó của Adam.

Tiếp sau đây phần b nhỏ chúng ta tìm hiểu tình trạng Adam và loài người sau ông khi ở ngoài Eden cũng qua hình ảnh thực phẩm làm biểu tượng.

b.     Thời kỳ ngoài Eden :

Toàn thể loài người trong thời kỳ này, toàn thân họ mất đi sự “rất tốt đẹp” ban đầu sáng tạo, thể chất cũng như tinh thần. Nói cách khác : sự thánh khiết, công chính trong cách ăn nết ở mỗi con người toàn diện theo tiêu chuẩn Chúa không còn. Như vậy, một trong những biểu tượng mà kinh thánh dùng để nói lên tình trạng bất toàn, được lời Thiên-Chúa công bố trong sách thánh là loại thực phẩm : “cỏ xanh” (St 3:18) - rồi kế tiếp là “thịt” từ các động vật được quy định là loài có máu còn được gọi là hồn sống. Tất cả đều là biểu tượng, là hình ảnh nói lên sự yếu đuối bất toàn không có thần khí sự sống nơi họ (II Các vua 19:26. Isai 37:27); đồng thời, các loài vật tinh sạch cũng như các loài vật không tinh sạch (ô-uế) cũng được kinh thánh đề cập đến nhưng chưa có khuyến cáo về cách phân loại, hoặc giới hạn sử dụng chúng mãi cho đến thời kỳ No-e :

St 7:1-19     ¹ ĐỨC CHÚA phán bảo ông Nô-ê : “Ngươi hãy vào tàu, ngươi và cả nhà ngươi, vì Ta chỉ thấy ngươi là người công chính trước nhan Ta trong thế hệ này. ² Trong mọi loài vật thanh sạch, ngươi sẽ lấy bảy đôi, con đực và con cái, còn trong các loài vật không thanh sạch, thì một đôi, con đực và con cái, ³ trong các loài chim trời cũng lấy bảy đôi, trống và mái, để giữ giống trên khắp mặt đất. ⁴ Vì bảy ngày nữa Ta sẽ đổ mưa xuống đất trong vòng bốn mươi ngày bốn mươi đêm, và Ta sẽ xoá bỏ khỏi mặt đất mọi loài Ta đã làm ra.” ⁵ Ông Nô-ê làm đúng như ĐỨC CHÚA đã truyền.  ⁶ Ông Nô-ê được sáu trăm tuổi khi hồng thuỷ, nghĩa là nước lụt, xảy đến trên mặt đất.   ⁷ Để tránh nước hồng thuỷ, ông Nô-ê vào tàu cùng với các con trai ông, vợ ông và vợ của các con trai ông. ⁸ Trong các loài vật thanh sạch và các loài vật không thanh sạch, trong các loài chim và mọi loài vật bò dưới đất, ⁹ cứ từng đôi, đực và cái, đến với ông Nô-ê mà vào tàu, như Thiên Chúa đã truyền cho ông Nô-ê. ¹⁰ Bảy ngày sau, nước hồng thuỷ tràn trên mặt đất.

St 9:1-4  ¹ Thiên Chúa ban phúc lành cho ông Nô-ê và các con ông, và Người phán với họ : “Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất. ² Mọi dã thú, mọi chim trời, mọi giống vật bò dưới đất, và mọi cá biển sẽ phải kinh hãi khiếp sợ các ngươi : chúng được trao vào tay các ngươi. ³ Mọi loài di động và có sự sống sẽ là lương thực cho các ngươi ; Ta ban cho các ngươi tất cả những thứ đó, cũng như đã ban cỏ xanh tươi. ⁴ Tuy nhiên các ngươi không được ăn thịt với mạng sống của nó, tức là máu.

Không có bất kỳ sự khuyến cáo nào cho loài người nói chung ở ngoài Eden về thực phẩm ngoài cỏ xanh (rau xanh) và thịt các động vật có huyết - tình trạng đó kéo dài cho đến khi chúa Giê-su quang lâm. Ngoài trừ dân Chúa như sau : “³ Mọi loài di động và có sự sống sẽ là lương thực cho các ngươi ; Ta ban cho các ngươi tất cả những thứ đó, cũng như đã ban cỏ xanh tươi. ⁴ Tuy nhiên các ngươi không được ăn thịt với mạng sống của nó, tức là máu” .Tình trạng này kéo dài từ thời No-e và cụ thể vào thời kỳ xuất hiện tuyển dân Israel là hình bóng chỉ về dân được chính chúa Giê-su chịu chết thay để cứu chuộc. Thiên-Chúa áp dụng cho riêng họ các loại thức ăn có sự phân biệt tinh sạch và không tinh sạch nêu trên (St 7:2) và cụ thể như sau :

Levi 11 :1-46   ¹ Ya-vê phán với ông Mô-sê và ông A-ha-ron và bảo các ông rằng :  ² “Hãy nói với con cái Ít-ra-en : Trong tất cả các loài vật sống trên đất, đây là những loài các ngươi được ăn : ³ Mọi con vật có chân chẻ làm hai móng và thuộc loài nhai lại, thì các ngươi được ăn. ⁴ Tuy nhiên, trong các loài nhai lại và các loài có móng chẻ hai, các ngươi không được ăn các con này : con lạc đà, vì nó nhai lại, nhưng không có móng chẻ hai : các ngươi phải coi nó là loài ô uế ; ⁵ con ngân thử, vì nó nhai lại, nhưng không có móng chẻ hai : các ngươi phải coi nó là loài ô uế ; ⁶ con thỏ rừng, vì nó nhai lại, nhưng không có móng chẻ hai :các ngươi phải coi nó là ô uế; ⁷ con heo, vì nó có chân chẻ làm hai móng, nhưng không nhai lại : các ngươi phải coi nó là loài ô uế. ⁸ Thịt của chúng, các ngươi không được ăn, xác chết của chúng, các ngươi không được đụng đến ; các ngươi phải coi chúng là loài ô uế.

B. Loài vật sống dưới nước

⁹ Trong tất cả các loài sống dưới nước, đây là những loài các ngươi được ăn : Tất cả những loài sống dưới nước, ở sông hay ở biển, có vây và có vảy, thì các ngươi được ăn. ¹⁰ Còn tất cả những loài không có vây, không có vảy, ở sông hay ở biển, trong số mọi vật nhỏ sống dưới nước và mọi sinh vật sống dưới nước, thì các ngươi phải coi chúng là loài kinh tởm. ¹¹ Các ngươi phải coi chúng là loài kinh tởm : thịt của chúng, các ngươi không được ăn, xác chết của chúng, các ngươi phải coi là vật kinh tởm. ¹² Tất cả những loài sống dưới nước mà không có vây, không có vảy, các ngươi phải coi là loài kinh tởm.

C. Chim

¹³ Trong các loài chim, đây là những loài các ngươi phải coi là kinh tởm : người ta không được ăn, vì là loài kinh tởm : đại bàng, diều hâu, ó biển, ¹⁴ diều hâu đen, mọi thứ kền kền, ¹⁵ mọi thứ quạ, ¹⁶ đà điểu, cú, mòng biển, mọi thứ bồ cắt, ¹⁷ cú vọ, cóc, cú mèo, ¹⁸ chim lợn, bồ nông, ó, ¹⁹ cò, mọi thứ diệc, chim đầu rìu và dơi.

D. Vật nhỏ có cánh

²⁰ Mọi loài vật nhỏ có cánh đi bằng bốn chân, các ngươi phải coi là loài kinh tởm. ²¹ Trong các loài vật nhỏ có cánh đi bằng bốn chân, các ngươi chỉ được ăn những thứ sau đây : những con ngoài chân ra có thêm càng để nhảy trên đất. ²² Trong số những loài đó, đây là những loài các ngươi được ăn : mọi thứ cào cào, mọi thứ châu chấu, mọi thứ muỗm, mọi thứ dế. ²³ Nhưng mọi vật nhỏ có cánh mà có bốn chân, các ngươi phải coi là loài kinh tởm. Đụng vào loài vật ô uế  ²⁴ Vì các vật ấy, các ngươi sẽ ra ô uế : ai đụng vào xác chết của chúng, sẽ ra ô uế cho đến chiều, ²⁵ bất cứ ai mang xác chết của chúng, thì phải giặt quần áo và sẽ ra ô uế cho đến chiều. ²⁶ Mọi con vật không có chân chẻ làm hai móng và không nhai lại, các ngươi phải coi là loài ô uế : bất cứ ai đụng vào chúng, sẽ ra ô uế. ²⁷ Trong số các loài vật đi bằng bốn chân, tất cả các con đi bằng bàn chân,các ngươi phải coi là loài ô uế; bất cứ ai đụng vào chúng, sẽ ra ô uế cho đến chiều. ²⁸ Bất cứ ai mang xác chết của chúng, thì phải giặt quần áo và sẽ ra ô uế cho đến chiều ; các ngươi phải coi chúng là vật ô uế.

Đ. Vật nhỏ sống trên mặt đất

²⁹ Trong số các loài vật nhỏ lúc nhúc trên mặt đất, các ngươi phải coi những loài này là ô uế : chuột chũi, chuột nhắt, mọi thứ thằn lằn, ³⁰ tắc kè, kỳ đà, cắc ké, kỳ nhông, thạch sùng. Quy định khác về việc đụng vào vật ô uế ³¹ Trong số mọi loài vật nhỏ, các ngươi phải coi những loài trên là ô uế. Bất cứ ai đụng đến chúng khi chúng đã chết, thì sẽ ra ô uế cho đến chiều. ³² Trong những con vật đó, con nào chết mà rơi trên bất cứ vật gì, thì vật ấy sẽ ra ô uế, dù là đồ dùng bằng gỗ, quần áo, da, bị, mọi đồ dùng để làm một công việc gì ; phải nhúng vật ấy vào nước, nó sẽ ra ô uế cho đến chiều, rồi sẽ được thanh sạch. ³³ Nếu một con vật rơi vào trong bất cứ bình sành nào, thì tất cả những gì trong đó sẽ ra ô uế, và các ngươi phải đập vỡ bình ấy. ³⁴ Mọi thứ người ta ăn, nếu bị nước bình ấy đổ lên trên, thì sẽ ra ô uế ; mọi thứ người ta uống, đựng trong bất cứ bình nào nói trên, sẽ ra ô uế. ³⁵ Một xác chết của chúng mà rơi trên bất cứ vật gì, thì vật ấy sẽ ra ô uế ; lò và bếp sẽ phải phá đi : các vật ấy là ô ue và các ngươi phải coi là những vật ô uế. ³⁶ Tuy nhiên suối và hầm nước thì khối nước vẫn thanh sạch, nhưng ai đụng đến xác chết của chúng, sẽ ra ô uế. ³⁷ Nếu một xác chết của chúng rơi trên hạt giống để gieo, thì hạt giống vẫn thanh sạch ; ³⁸ nhưng nếu đã đổ nước vào hạt giống, mà một xác chết của chúng rơi trên đó, thì các ngươi phải coi hạt giống đó là ô uế. ³⁹ Nếu một con vật làm đồ ăn cho các ngươi mà chết, thì ai đụng vào xác chết của nó, sẽ ra ô uế cho đến chiều ; ⁴⁰ ai ăn thịt xác chết của nó, sẽ phải giặt quần áo và sẽ ra ô uế cho đến chiều ; ai mang xác chết của nó, sẽ phải giặt quần áo và sẽ ra ô uế cho đến chiều. ⁴¹ Mọi loài vật nhỏ lúc nhúc trên mặt đất là vật kinh tởm, không được ăn. ⁴² Mọi con vật bò bằng bụng, mọi thứ đi bằng bốn chân hay nhiều chân hơn, tóm lại mọi loài vật lúc nhúc trên mặt đất, các ngươi không được ăn, vì chúng là vật kinh tởm. ⁴³ Các ngươi đừng làm cho chính mình ra kinh tởm vì mọi loài vật nhỏ lúc nhúc, các ngươi đừng làm cho mình ra ô uế vì chúng : các ngươi sẽ ra ô uế vì chúng. ⁴⁴ Thật vậy, Ta là YA-VE, Thiên Chúa của các ngươi ; các ngươi phải nên thánh và phải thánh thiện, vì Ta là Đấng Thánh ; các ngươi đừng làm cho chính mình ra ô uế vì mọi loài vật nhỏ bò trên đất. ⁴⁵ Thật vậy, Ta là ĐỨC CHÚA, Đấng đã đưa các ngươi từ đất Ai-cập lên, để Ta làm Thiên Chúa của các ngươi ; vậy các ngươi phải thánh thiện vì Ta là Đấng Thánh.”

Kết luận :  ⁴⁶ Đó là luật về loài vật, chim chóc, mọi sinh vật vẫy vùng dưới nước và mọi sinh vật lúc nhúc trên mặt đất, ⁴⁷ để phân biệt vật ô uế với vật thanh sạch, loài vật được ăn với loài vật không được ăn.

Như vậy xét về khía cạnh ẩm thực mà kinh thánh dùng làm biểu tượng chỉ về tình trạng thánh khiết và công chính sau khi Adam vi phạm, được chia làm hai giai đoạn như sau:

·        Sự không thánh khiết tức là sự bất toàn của Adam ảnh hưởng qua các loài thọ tạo khác (St 3:17. 3:18. 9:3) dưới quyền quản trị của ông khiến cho có sự ô-uế bất toàn trong cả đất. Vẫn theo khía cạnh ẩm thực, kinh-thánh biểu tượng cho sự không thánh-khiết - không tinh sạch, qua hình ảnh thực phẩm là : cỏ xanh và mọi loài vật có huyết. Tất cả hoàn toàn không có bất kỳ sự quy định nào về phía Thiên-Chúa (thời kỳ lương tâm) và dành cho mọi người khắp thế gian. Qua luật ẩm thực : “cỏ xanh và mọi loài vật có huyết…..”  kinh thánh dùng làm biểu tượng chỉ về sự bất toàn, ô-uế - Lời Chúa trong kinh-thánh muốn gửi đến cho mọi người khắp thế gian đặc biệt những người không tin vào Chúa Giê-su từ sau khi Adam vi phạm cho đến Ngài quang lâm một thông điệp : Tất cả chỉ là loài xác-thịt và không có sự sống đời đời.

·        Khi tuyển dân ra đời, các loài thú vật có quy định là : không thanh sạch vẫn có giá trị cho những ai không thuộc tuyển dân.

Sự quy định về tính chất của các loại vật tinh sạch, hoặc không tinh sạch dùng trong ẩm thực chỉ dành cho tuyển dân. Hình thức này là biểu tượng chỉ về dân đã được cứu-chuộc (Xh 19:5). Còn sự không quy định về tính chất của các loài vật tinh sạch, hoặc không tinh sạch dùng trong ẩm thực là biểu tượng chỉ về dân chưa được cứu chuộc.

Thiên-Chúa chuẩn bị một dân, sau khi Adam vi phạm; để qua dân đó, Ngài bày tỏ các thánh chỉ liên quan đến sự sống đời đời dành cho cả nhân loại. Đồng thời cũng qua họ, xét theo khía cạnh ẩm thực làm hình bóng, Ngài muốn nói lên sự cứu chuộc dành cho mọi dân, mọi nước ra khỏi tội lỗi y như Ngài đã làm cho tuyển dân.

Còn tiếp

Kính trong Chúa Giê-su

Lê văn Bình